Zaman müstakim bir hat üzerinde hareket etmiyor ki, başlangıç ve sonu birbirinden uzaklaşsın. Belki dünyanın hareketi gibi bir daire içinde dönüyor. Bazen gelişme içinde yaz ve bahar mevsimi gösterir. Bazen gerileyiş içinde kış ve fırtına gösterir. Her kıştan sonra bir bahar, her geceden sonra bir sabah olduğu gibi, insanlığın da bir baharı ve bir sabahı olacaktır.

Sizce dehânın miyarı nedir? Dikkat... İnsan dikkatidir. Dikkati nisbetinde büyüktür, kuvvetlidir. Çünkü dikkat bize, eşyanın ve kendimizin kapılarını açar.

Bize bütün hareketlerimiz için değer ve kaide sunacak, satıcıdan siyasiye, doktordan gazeteciye, çocuktan ihtiyara kadar hepimizin yaşayışına ruh ve mânâ katacak, anlaşılmış, sistemleştirilmiş, hikmetleri, bütününün birliği içinde saklayarak her aleme pencerelerini açacak büyük mektebin temel hakikatlerini ihtiva eden bir kitaba muhtacız. Bu kitabı, asrın anlayışıyla, bütün hürriyet, bütün hikmet ve bütün hakikatiyle mektebimize temel yapmalıyız. Bu Kitap KUR'AN'dır.

İçi boşalmış, ahlaki ve teorik bir jüstifikasyona dayanmayan ulus düşüncesinin uygulamadaki tek faydası, devlet hakimiyetinin yabancılara değil, o ulustan olan insanlara ait olduğu düşüncesine zemin sağlamasıdır. "Biz müslümanız, Kitaba göre yönetilmeliyiz" veya "biz Sovyet halkıyız, sosyalistçe; biz Amerikalıyız, özgürce... yönetilmeliyiz" formülünün Türkiye'deki karşılığı, "biz Türküz, Türklerce yönetilmeliyiz" iddiasıdır. Aradaki farka dikkat edilmelidir: Savunulan şey, ne kadar muğlak olursa olsun bir fikir veya prensip değil, bir kadrodur. "Türklerce" deyiminin yerine konabilecek bir teorik, ahlaki, ideolojik kavram yoktur. "Türk" olmak, devleti yönetme (ve ekonomik kaynaklara sahip olma) iddiasının gerekli ve yeterli koşuludur. Dolayısıyla devlet yönetimine (ve ekonomik güce) talip olanlar dışında, "Türk" kavramının kimseyi cezbedebilecek, heyecanlandıracak bir özelliği yoktur. Cumhuriyetçi tanımın Türk devlet eliti arasında kazandığı popülerliği sanırız bu olgu yeterince açıklamaktadır.

Caniler içinde kaldı Naci Tahlisine yok mu bir duacı?                         Muallim Naci Mecnunlar içinde kaldım eyvah Tahlisime kerem kıl ey Allah                         Cemil Meriç

Babam sizin eğitim görmüş dediğiniz adamlardan değildi. Hayatında yirmi kitap okuduğundan bile şüphe ederim. Ama harika bir masal anlatıcısıydı. Her gece, bana bir uyku masalı uydururdu ve en güzelleri de diziye dönüşen ve geceler boyu sürenlerdi.

Bir dost, hayat kurtarıcı cümleyi söyledi: "Niye başın öne eğik? Bence sana bugünlerde Can Yücel' in kitapları lazım." "Ne kadar yalansız yaşarsak, o kadar iyi" diyordu şairin sesi.Bir şairden beklenen sözcüklerinin arkasında durmasıdır, üstelik artlarına saklanmadan.

...İsmet Paşa İstiklal savaşının başarıya ulaşmasında son derece ümitsizdir.Kazım Karabekir Paşa İstanduldan Anadoluya geçmeden önce kendisine yaptığı müracatta şöyle dediğini aktarır. -Benim hiç ümidim kalmadı.Ben kararımı sana söyleyeyim mi Kazım?Köylü olalım; askerlikten istifa edelim...Senin kaç liran var? Birleştilerelim.Kazım ağa, İsmet ağa olalım, hayatımızı çiftçilikle sürüyelim.

Bu adamlar iktidarı ele geçirmişler ve diledikleri gibi herşeyi yapma sevdasında olan insanlardı.Ne yapacaklarını da doğru dürüst bilmiyorlardı.Kimisi kominist olalım peşindeydi, kimisi bilmem ne? Sonunda tabii bu güçlü grup ,laiklik namı altında din düşmanlığına ve diktatörlüğe yürüdü.İsmi Cumhuriyetti ama, yönetim tam şekli ile diktatördü.Tam diktatörlüktü...

Tek aydınlık kafa Peyami'dir. Fakat tekrar ediyorum. Batı'yla zehirlenmiş kafa, yüzde seksen Batı'dır. Osmanlı ile mücehhez değil. Tanpınar yüzde elli veya yüzde kırk Batı'dır. Şair olmayınca bir insan doğulu olamaz. Şair değildir Peyami. Ben bile bazen düşünürüm, bazen hissederim.