"Yakın Şark İşleri Konferansı " Türkiye'de pek bilinen birşey değildir. Fakat, bu "konferans" bugünkü Türkiye'yi oluşturan global sistemin en önemli metnini ortaya koymuştur. Öyleyse bilinmesi şarttır; bilinmemesi ,saklanması mümkün değildir. Türkiye'de bu konferans "Lozan (Sulh-Barış )Konferansı" olarak bilinir ve yüceltilir. "Yakın Şark İşleri Konferansı", 20.yüzyılın başında patronluğunu İngiltere'nin yaptığı batı sisteminin "resmi" adlandırmasıdır. Onlar için mesele " şark meselesi" dir ve yeni Türkiye Devleti batılıların bu mesleye yaklaşımları çerçevesinde oluşturulacaktır.O zaman batı sisteminin patronu İngiltere Krallığı idi. Türkiye tarafı konferansın başlangıcında ısrarla bu adlandırmayı değiştirmeye teşebbüs etmesine rağmen sonuç alamamıştır, bu yüzden iç kamuoyuna ",Lozan Konferansı" ve " Lozan Zaferi" adlandırmaları kabul ettirilmiştir.

Haftada bir gün hapishanelere, bir gün çingenelerin mahallesine vaaz etmeye giderdi. Kitabı, kıbleyi, nikâhı, talâkı bilmeyen, câhil kalmış, ihmâl edilmiş o vatandaşlarımızın ayağına gidiyordu. O çingeneler de, cenazesinin arkasından, "Hocam bizleri kimlere bıraktın da gittin?" diye ağlamışlar...

Sakın kimseye bir şey anlatmayın. Herkesi özlemeye başlıyorsunuz sonra.

Mebusluk kadar önemli bir başka ödül, Gazi'nin "sofra"sına kabul edilme ayrıcalığıdır. Adı geçen yazarlardan Özer, Bayur ve Atay, sofranın değişmez müdavimleri arasındadır. Sofra müdavimlerinden Prof. Sadri Maksudi Arsal'ın 1937'de başına gelenler ise, dalkavukluğa dayalı ikbalin ne derece riskli bir iş olabileceğinin ilginç bir örneğidir. Türkçü düşüncenin öncülerinden biri ve 1930-37 yıllarında "sofra" müdavimi olan Arsal, 1931'de Gazi tarafından mebus ve 1935'te Devrim Profesörü atanmıştır. 24 Aralık 1937 günü Denizbank'ın kuruluşuna ilişkin Meclis tartışmaları sırasında Prof. Arsal söz alarak, Atatürk'ün önerdiği "Denizbank" adının Türkçe kurallara uygun olmadığını ve "Deniz Bankası" veya "Denizcilik Bankası" adının tercih edilmesi gerektiğini savunur. Büyük bir öfkeye kapılan Atatürk, aynı günün akşamı "sofra"daki misafirlerden bazılarını seçerek derhal radyoevine gitmelerini emreder; radyoda normal program iptal edilerek, sabahın 2'sine kadar Arsal aleyhine sert konuşmalar yapılması sağlanır. Falih Rıfkı'nın galiz uslubunun izlerini taşıyan bir makale 28 Aralıkta tüm gazetelerde yayınlanarak, Arsal "nankörlük", "sahte diploma sahibi olmak", "Türkçe bilmemek", "Türk olmamak", "Türk gençlerini zehirlemek" ile suçlanır. Gazi bir süre sonra haber gönderip gönlünü alırsa da, Arsal bir daha ne "sofra"da, ne mecliste görülmez.

Telörgü... Mahşerden bir numune... Bana yol açtılar ve yüzümü telörgüye tatbik etmemi mümkün kıldılar. Geleneler, bizim Ankaralı gençler; Ankara'da yüksek tahsillerini yapan bizden çocuklar. Bana ve Osman Yüksel'e gelmişler; beni bulamayınca da çağırtmışlar... Aralarında benim sevgili Sezai Karakoç'um da var. -Nasılsın Sezai? -Çok şükür üstadım, siz nasılsınız? -Gördüğün gibi, Sezai biraz zayıflamışım değil mi ? -Biraz!.. Bu "Biraz"ın içindeki faciayı hemen kavradım; ve Sezai'nin yerine geçerek, çifte telörgünün parçaladığı kendi yüzümü, zaten param parça yüzümü hayal ettim.

"Gel!" dediğimiz halde gelmeyen fikirle, zaman bizi öldürmeye başlayınca "Git!" dediğimiz halde gitmeyen fikir.

Acı bir tad alıyorum ama, hiçbirşey anlamıyorum. Yanlız, ıstırap çekeyim diye şuurum bana bırakılmış, gerisi tamamiyle elimden alınmış gibi bir hal içindeyim.

Anneden eksiklik, biraz da çocukluktan eksiklik değil midir ? Annesini yitiren bir çocuk ne yapar? Salıncaklarının iplerine saplanır yüzlerce bıçak... Taraklar , hiç bu kadar sert olmuşlar mıdır? Geceleri süte çekilen örtüler ıssızlık pıtırakları gibi hışırdarken, mahzun yetimlerin sırtlarını hangi eldir örtecek?

Başlangıçta ev halkına durumu açıklamamıştım. Bana neler olduğunu anlayamıyorlardı. Küçük halamın kocası Eşber Enişte'nin uzman görüşü doğrultusunda, uyuşturucu kullandığımdan şüphelendiler! ... Uyuşturucu kullanan bir gencin arkadaş çevresi değişir: Sık sık Erenköy'deki dergâha gidiyordum. Partilere uğramıyordum. Oysa eskiden şöyle bir görünürdüm... Aile ilşkileri azalır, odasında yalnız kalmayı tercih eder. Aile toplantılarına katılmıyordum. Tatile de çıkmamıştım. Misafirlere hoşgeldiniz bile demez olmuştum. Okul başarısı ve okula devamı azalır: Okula zaten pek gitmezdim. Bu yıl da başka fakülteye geçmiştim. Ne olacaktı benim halim? Daha fazla para harcadığı görülür: Bizimkiler bunu ölçecek durumda değillerdi. Bir-iki önemli yatırım yapmıştım tabii. Şeyhnâme'nin taş baskı bir nüshasını satın almıştım. Sahîh-i Buharî, Elmalılı Hamdi Yazır'ın tefsiri, Hayat-üs Sahabe gibi bazı lüzumlu kitaplar edinmiştim. Gün içinde bazen neşeli, sakin, bazen öfkeli, saldırgan davranışlar sergilediği gözlenir.: İnsanlık hali. Doğum günümü hatırlayıp sürpriz bir kutlama düzenlemişlerdi. Kadehler benim şerefime kaldırıldığında biraz köpürdüm. Mankenlik ajansından teklif alan kuzinimi, Porsche'sini beğenime sunan dayımı, Bodrum'da süper bir 'beach club' keşfettiğini söyleyen teyzemi...terslemiştim. Gözleri kanlanır: Okumam gereken kitapların sayısında ciddi bir artış olmuştu. Uyuşturucu kullanan genç bitkindir: Bitkin benim göbek adımdı. Dünyaya geldiğimde de bitkindim. Ailem yeni fark ediyordu. Dalgındır: Ezberlemem gereken ayetler vardı. Uyuklar: Yanılıyorlardı. Sadece çevremdeki görüntülerin bir kısmına bakmaktan vazgeçmiştim. Uyumakta güçlük çeker: Sabah namazına kalkıyordum. Konuşma zorlukları yaşar: Çenebaz biri değildim zaten. Soruları da cevaplamaz olmuştum, o ayrı.

Bütün teessürlerimiz, inkisarlarımız, hiddetlerimiz, karşımıza çıkan hadiselerin anlaşılmadık, beklenmedik taraflarınadır.